De Oscar Formation wordt met zes vliegtuigen gevlogen en vormt de letter O. Om een Oscar Formation te creëren begint het team in een Double Vic. De nummer vier (die eerst recht achter de leader vloog) gaat vervolgens iets langzamer vliegen om achteraan te komen.
In de Oscar Formation vliegen de eerste drie vliegtuigen op dezelfde hoogte. De tweede set vliegt iets lager, om ervoor te zorgen dat de vliegtuigen niet in elkaars propwash (verstoorde lucht door een draaiende propeller) vliegen.
De Delta Formation vormt de letter D, met drie vliegtuigen Line Abreast voorop, twee vliegtuigen Line Abreast in het midden en de laatste – alleen – achteraan. De Delta Formation kan ook met vijf vliegtuigen gevlogen worden. Het laatste vliegtuig valt dan af, zoals in het rechterplaatje hierboven.
Zijaanzicht van een Delta Formation
Bij de Delta Formation vliegt iedere rij vliegtuigen iets lager dan de rij ervoor. Dit voorkomt dat de vliegtuigen in elkaars propwash (verstoorde lucht door een draaiende propeller) terechtkomen.
De Delta Formation is een brede formatie. Een bocht in Delta Formation is imposant om vanaf de grond te zien. De formatie is goed wendbaar en de formatie kan er dus goed achtjes mee draaien.
Bij de T-Formation vormen de vliegtuigen samen de letter T. De formatie kan worden gevlogen met drie, vier, vijf of zes vliegtuigen. Er is wel een wezenlijk verschil tussen een T-Formation met drie vliegtuigen en een T-Formation met meer vliegtuigen, zoals te zien op de schema’s hierboven.
Bij een T-Formation met drie vliegtuigen vliegt de leader links- of rechtsvoor. Hij geeft over de radio het commando “Left-hand T-Formation” of “Right-hand T-Formation”, om aan de andere vliegers te laten weten aan welke kant ze moeten gaan vliegen. Wordt de T-Formation met vier of meer vliegtuigen gevlogen vliegt de leader altijd in het midden. Hij zal dan het commando “T-Formation” geven zonder links- of rechtsaanduiding.
De Victor Romeo Formation vliegt drie verschillende formaties gebaseerd op dobbelstenen: de Carré Formation, de Dice Formation en de Dice Six.
Van deze drie formaties zijn de Carré Formation en de Dice Six het moeilijkst te vliegen, omdat deze bestaan uit meerdere rijen vliegtuigen die Line Abreast vliegen. De afstand tussen de vleugels is één meter, er is weinig ruimte voor beweging. De rijen achter de eerste rij moeten goed op het vliegtuig dat ze naast zich hebben vliegen letten om ervoor te zorgen dat de afstand netjes op een meter blijft. Daarnaast moeten ze ook de afstand tot de rij voor zich goed in de gaten houden.
De Dice Formation (dus met vijf vliegtuigen) is iets minder ingewikkeld. De voorste en achterste rij vliegtuigen vliegen Line Abreast, maar met iets meer afstand tussen hun vleugels om het vliegtuig in het midden ruimte te geven.
De Box Formation is de basisformatie. Het principe van de Box Formation wordt ook gebruikt als de vliegtuigen in formatie starten. Een “take-off in Box” betekent dat de eerste drie vliegtuigen in Vic starten en dat nummer vier alleen start. Deze komt dan in de lucht bij de formatie door achter en iets onder de leader te gaan vliegen. Hij vliegt dan als het ware in de “box” van de eerste drie vliegtuigen.
Bij een formatie van zes vliegtuigen starten ze in twee groepen van drie (in Vic). In de lucht voegt de tweede formatie – in dit geval de Blue Section genoemd – zich bij de eerste formatie (Red Section). Als de Blue Section bijna bij de Red Section is zal de leader van de Blue Section over de radio zeggen: “Blue Section, split” – het teken voor de nummer twee en drie van de Blue Section om aan de wings van de Red Section te gaan vliegen.
De Echelon-positie is de basis voor veel verschillende formatiefiguren. Alle vliegtuigen vliegen op dezelfde hoogte en hebben hun vleugel op ongeveer halverwege het staartvlak van de voorganger.
Bijzonder aan dit figuur is de Echelon-bocht. In een normale formatiebocht vliegt het buitenste vliegtuig hoger dan de leader en het binnenste vliegtuig lager. In een Echelon-bocht is dit niet zo – alle vliegtuigen draaien op hetzelfde moment de bocht in en blijven tijdens de bocht allemaal op dezelfde hoogte vliegen, zoals te zien in het vierde plaatje hieronder.
Bij Line Abreast vliegen alle vliegtuigen naast elkaar, met één meter tussen de wingtips. Line Abreast lijkt simpel, maar het is moeilijk om ermee door een bocht te vliegen. Het buitenste vliegtuig moet namelijk veel harder vliegen dan de leader, en het binnenste vliegtuig juist veel langzamer.
Dat is lastig, omdat het buitenste vliegtuig vermogen te kort kan komen om de formatie bij te houden. Het binnenste vliegtuig vliegt vaak maar net iets harder dan de minimale snelheid om te blijven vliegen. De leader moet dus goed opletten dat hij de formatie niet te snel of te langzaam laat vliegen.
Daarnaast is het bij Line Abreast goed zichtbaar als de afstand tussen de vliegtuigen niet precies gelijk is. Dat maakt de formatie minder netjes. Line Abreast is voor piloten de moeilijkste formatie om netjes te vliegen.
Line Astern is een formatie waarin alle vliegtuigen recht achter elkaar vliegen. Voor deze formatie heb je minimaal twee vliegtuigen nodig, maar des te langer de Line Astern, des te imposanter de manoeuvre wordt.
Top view
Side view
Bij Line Astern vliegen de vliegtuigen niet allemaal op dezelfde hoogte. Vliegtuigen kunnen niet recht achter elkaar vliegen. Dan komt het vliegtuig namelijk in de propwash van zijn voorganger en wordt het onbestuurbaar. Propwash is de lucht die niet meer netjes stroomt maar verstoord is door een draaiende propeller.
Line Astern in a left turn, as seen from the ground
Line Astern, as seen from number four who hasn’t yet joined the formation
Op de rechterfoto hierboven is het hoogteverschil ook duidelijk te zien. Vanaf de grond zorgt dit voor een mooi plaatje. Door het hoogteverschil kan je elk vliegtuig namelijk goed zien.
Zin in een beetje spektakel? Zie hieronder een ietwat oud maar recentelijk bewerkt filmpje van de Line Astern formatie, gezien vanuit het vierde vliegtuig uit de rij.
De Finger Four Formation is gebaseerd op de wijsvinger, middelvinger, ringvinger en pink van een hand. De basis voor de formatie is een Vic Formation, met nummer vier als extra schuin achter de nummer twee (links) of nummer drie (rechts).
Net als in de Vic Formation vliegen alle vliegtuigen in een Finger Four Formation op dezelfde hoogte, waarbij ieder vliegtuig met zijn vleugel ter hoogte van het staartvlak van zijn voorganger vliegt.
Een Finger Four Formation kan aan beide kanten gevlogen worden. Tijdens het formatievliegen geeft de leader dus het commando “Left-hand Finger Four Formation” of “Right-hand Finger Four Formation”, zodat het voor de piloten duidelijk is aan welke kant ze moeten vliegen.
De Vic Formation wordt gevlogen met drie, vijf of zes vliegtuigen. Als de Vic Formation wordt gevlogen met drie of vijf vliegtuigen dan vormen de vliegtuigen samen een letter V.
Bij de Vic Formation vliegen alle vliegtuigen in een V-tje op dezelfde hoogte. Elk vliegtuig links of rechts van de leader vliegt met zijn vleugel ongeveer ter hoogte van het staartvlak van zijn voorganger.
Als de formatie met zes vliegtuigen vliegt, zoals vaak het geval is bij shows, kan je geen symmetrische Vic Formation meer maken. Het figuur wordt dan opgesplitst en wordt een Double Vic.
